Khi quy định về đất đai càng chặt chẽ hơn cũng như giá đất ngày càng cao dẫn đến tình trạng tranh chấp đất đai ngày càng tăng cao. Không chỉ nằm ở số lượng mà tính chất vụ việc ngày càng phức tạp. Vậy để giải quyết những vấn đề về tranh chấp đất đai hiện nay thì Luật đất đai Việt Nam quy định như thế nào?
Theo quy định tại Khoản 23 Điều 3 Luật đất đai 2013, Tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
Những tranh chấp mà xác định ai là người có quyền sử dụng đất (xác định quyền sử dụng đất) bao gồm cả việc tranh chấp ranh giới giữa các thửa đất mới là tranh chấp đất đai. Những tranh chấp về chuyển nhượng, tặng cho,… không phải là tranh chấp đất đai.
Việc phân loại được tranh chấp nào là tranh chấp đất đai rất quan trọng. Vì trường hợp tranh chấp liên quan đến đất đai thì chủ yếu do Bộ luật Dân sự quy định nên thủ tục giải quyết khác so với thủ tục của Luật Đất đai. Các bên có thể khởi kiện trực tiếp tại Tòa án mà không phải thông qua hòa giải tại UBND cấp xã.
Ví dụ: Những tranh chấp không phải là tranh chấp đất đai: Tranh chấp về giao dịch (mua bán) quyền sử dụng đất, nhà ở; Tranh chấp về di sản thừa kế là quyền sử dụng đất; Tranh chấp tài sản chung là quyền sử dụng đất giữa vợ và chồng khi ly hôn; …
Tranh chấp đất đai rất quan trọng. Sẽ do Luật đất đai điều chỉnh, theo đó bắt buộc cần phải hòa giải tại UBND nơi có đất nếu muốn khởi kiện. Hay nói cách khác là không được khởi kiện luôn tại Tòa án mà phải hòa giải tại UBND cấp xã, nếu không sẽ bị trả lại đơn khởi kiện. Điều này được quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP:
“Đối với tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất mà chưa được hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp theo quy định tại Điều 202 Luật đất đai năm 2013 thì được xác định là chưa có đủ điều kiện khởi kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015”.
Do đó đối với tranh chấp khác liên quan đến quyền sử dụng đất như: Tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất,… không bắt buộc phải hòa giải tại UBND cấp xã.
Vì vậy cần phải hiểu đúng về nó để giải quyết một cách nhóng và chính xác.
Tư vấn quy định chuyển nhượng, tặng, cho, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.